Er is sprake van overmacht als er sprake is van volstrekte onmogelijkheid van nakoming die ontoerekenbaar is. Het voorval dient onvoorzienbaar te zijn bij contractsluiting, kon redelijkerwijs niet voorkomen worden en mag niet te wijten zijn aan een fout van de debiteur of een derde voor wie hij instaat. Als de niet-nakoming door het voorval alleen maar moeilijker of duurder wordt maar niet onmogelijk, is er geen overmacht. Sommige rechtspraak is soepeler en aanvaardt overmacht wanneer er sprake is van menselijkerwijze of praktische onmogelijkheid om de verbintenis na te komen

Of de coronacrisis als overmachtssituatie kan aanvaard worden zal afhangen van uw concreet dossier. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als u een clausule in uw contract hebt staan die een epidemie specifiek als een voorbeeld van een overmachtssituatie benoemt.

In elk geval doet u er goed aan, als u u op overmacht wenst te beroepen, de contractspartij te verwittigen dat u de overeenkomst als opgeschort/beëindigd beschouwd ingevolge overmacht. U doet dit best per aangetekende brief.

De imprevisieleer stelt dat gewijzigde omstandigheden die niet redelijkerwijze voorzienbaar waren bij de contractssluiting en die onmiskenbaar van aard zijn om de last van de uitvoering van de overeenkomst te verzwaren, onder omstandigheden ertoe kan leiden dat een partij het recht heeft de overeenkomst te heronderhandelen of te beëindigen. 

De imprevisieleer wordt niet erkend in het Belgisch recht.

De imprevisieleer kan volgens het Hof van Cassatie wel ingeroepen worden in het kader van een internationele koopovereenkomst als het Weens Koopverdrag van toepassing is. De imprevisieleer kan ook ingeroepen worden als dit contractueel zo werd voorzien.                                                                                                                                                                                                                                 

Indien noch de imprevisieleer, noch de overmachtssituatie kan toegepast worden, kan een rechter nog steeds oordelen dat het in bepaalde situaties rechtsmisbruik uitmaakt als een partij zijn contractuele rechten uitoefent op een manier die, ingevolge tussengekomen onvoorziene omstandigheden, kennelijk onaanvaardbaar is geworden. Opnieuw zal het erg afhangen van de concrete zaak of er sprake kan zijn van rechtsmisbruik of niet.

Als een klant u aanspreekt om een schadevergoeding te betalen ingevolge de vertraging in de uitvoering of de niet-uitvoering van uw contract, controleert u best of er een clausule in uw contract staat die indirecte schade, gevolgschade en/of gederfde winst uitsluit. Op die manier kunt u de schadeclaim nog enigszins beperken.

Op grond van deze bepalingen kunt u, na advies van het Comité voor preventie en bescherming op het werk, bij ontstentenis daarvan de vakbondsafvaardiging en bij ontstentenis aan vakbondsafvaardiging, uw werknemers zelf, uw werknemers verplichten regelmatog hun handen te wassen en 1,5 meter afstand te houden van elkaar.

Voor zover werknemers die besmet zijn met het coronavirus niet zelf zouden willen thuisblijven, kunt u contact opnemen met de preventieadviseur-arbeidsarts , die dan oordeelt of het noodzakelijk is de werknemer aan een gezondheidsbeoordeling bij hem te onderwerpen.

Telethuiswerk is verplicht bij alle niet essentiële bedrijven, voor alle personeelsleden wiens functie zich ertoe leent. U dient een addendum aan de arbeidsovereenkomst te maken om telewerk of thuiswerk toe te laten indien telewerk of thuiswerk nog niet is toegelaten volgens de arbeidsovereenkomst. Dat zorgt ervoor dat de telewerker ook bij een arbeidsongeval tijdens het thuiswerk beschermd is. In dit addendum kunt u de duur en de wijze waarop het telewerk wordt uitgevoerd bepalen, kunt u bepalen of er ook na de coronacrisis thuiswerk is toegelaten en of de kosten van het thuiswerk (internet, energie) al dan niet zullen vergoed worden. 

In bepaalde gevallen erkent de RVA een situatie van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht en kunt u de arbeidsovereenkomst van uw werknemers schorsen. Meer info hierover vindt u op de website van de RVA https://www.rva.be/nl/documentatie/infoblad/t2

U dient er wel voor op te letten dat u geen freelancers inschakelt die taken overnemen van werknemers die tijdelijk werkloos zijn.  Indien u dit wel doet zou de tijdelijk werloze toch loon kunnen vorderen en kunt u eventueel boetes of zelfs een gevangenisstraf oplopen.

Een werknemer die verhinderd is om het werk te hervatten omdat hij in quarantaine is geplaatst of omdat hij niet huiswaarts kan keren wegens een annulering van zijn terugvlucht, kan het bestaan van overmacht inroepen waardoor de werkhervatting verhinderd wordt. De werknemer dient wel zo snel mogelijk zijn werkgever te verwittigen.